home icon ile ilgili görsel sonucu Prof. Dr. Özcan UZUN
Psikiyatri Uzmanı
 
 
HİPNOZ, AKAPUNKTUR, NLP, YOGA

 

Ruhsal organımız beynimizdir ve işlevlerini düşünce, davranış, duygular şeklinde gösterir. Haliyle düşünce, davranış ve duygularla ilgili her türlü soruna  profesyonel, bilimsel yöntemlerle yaklaşılmalıdır. Maalesef tedaviyi ve terapiyi sohbet etmek, dertleşmek, danışanın sorunlarını dinlemek ve bunlara "kendince" yorum-çözüm getirmek olduğunu zanneden kişilere sıklıkla rastlanmaktadır.

Bu bağlamda akupunktur, yoga, NLP, reiki gibi uygulamaların da psikiyatrik sorunlara müdahalede hiçbir bilimsel geçerliliği yoktur; hiçbir bilimsel kitap yararlılıklarını desteklemez. İlaç ve psikoterapi dışında modern tıpta kullanılabilecek herhangi bir yöntem yoktur.

Hipnoz

Tıpta uzun zamandır kullanılan ve insanlık tarihi sürecinde de kendisini gösteren bir fenomendir. Ancak popüler yaklaşımlarla üzerinde oynanmış, farklı anlamlar yüklenerek saptırılmıştır. Hipnoz aslında uyku ile uyanıklık arasında üçüncü bir haldir. Son derece doğal bir yöntemdir. İnsan zihninin günlük yaşamda kullandığı bir süreçtir. Herkes gün içerisinde kendi kendini, farkında olmadan hipnoza sokabilir: kitap okurken çevreyle iletişimin kesilmesi, etkileyen bir film izlerken, adınız çağrıldığında bile ilgilenmemeniz gibi…

Hipnoz, yoğun bir odaklanmayla beraber telkin almaya karşı açık olma halidir. Bilinçsizlik hali yoktur; kişi hipnoz halinde bile kendisine uygun gelmeyen telkinleri kabul etmez. Yapılan elektrofizyolojik çalışmalar, hipnoz anı ile uyku halinin tamamen farklı durumlar olduğunu göstermiştir. Hipnotik durumlarda beyin dalgalarının, aynı uyku ve uyanıklıkta olduğu gibi, farklı bir dalga boyutu çıkardığı görülmüştür; bu da uykudan veya uyanıklılıktan farklı bir bilinçlilik hali olduğunu göstermektedir. Hekim istediği ve gerekli gördüğü durumlarda, hastasını hazırladıktan sonra tedavi amacıyla yapay olarak hipnoz durumuna sokabilir. Bu sihirli bir şey değildir; zaten günlük hayatta da farkında olmadan girip çıktığımız bir durumdur.

Dissosiyatif bozukluklar dışında, bilimsel veriler psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yararlılıklarını desteklemez.

Akapunktur

Vücudun belli noktalarına yerleştirilen iğnelerle yapılan bir tedavi yöntemidir. İnsan vücudunda, meridyen denilen kanallarda enerji dolaştığını varsayan eski Çin tıbbına dayalıdır. Akupunktur yöntemi ile bu kanallarda meydana gelen enerji dolaşım engelini ortadan kaldırarak dengeyi sağlamak ve bu şekilde hastalığı önlemek amaçlanır.

İnsan vücudunun kendi kendini onarım gücü çok yüksektir. Vücudumuzda bu gücü harekete geçiren belli uyarı noktaları vardır ki bunlara akupunktur noktaları denir. Bunlar kulakta ya da vücudun diğer yerlerinde olabilir. Bu noktalar uyarılarak vücudumuzdaki enerji dolaşımı normale döndürülür ve hastalık hali ortadan kaldırılır. Akupunktur, organizmanın kendi kendini tedavi ettiği bir metottur. Yan etkisi yoktur. Yapılan bazı araştırma sonuçlarına göre, uygulanan iğneler vücutta endorfin adlı analjezik bir maddenin salgılanışını sağlamaktadır. Endorfin vücutta doğal bir ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. Akupunktur yapıldıktan bir süre sonra, insanlar kendilerini daha sağlıklı hissettiklerini açıklıyorlar. Akupunktur, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulan bir yöntemdir.

Akupunkturun psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur; bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

Biofeedback

Hastanın bilinçsiz vücut fonksiyonlarını etkilemek için ölçüm verilerinin hastaya geri dönüşümü anlamına geliyor. Beyin dalgalarından edinilen ölçümler, bir bilgisayar programı aracılığıyla hastaya iletilir. Hasta da aldığı bilgiler aracılığıyla istenen beyin dalgalarını çıkarmayı öğrenmeye başlar. Mini dijital EEG cihazının bir ucu elektrotlar ile kişinin kafasına, bir ucu da veri kablosu ile bilgisayara bağlıdır. Beş elektrotun ikisi kulak memesine (referans değer için), biri alna (ölçümün doğruluğu için), ikisi de esas çalışılacak bölgeye konur. Uygulama 30 dakika sürer. Belli bir oranda dikkatini yönetebilen kişilerin dikkat ve konsantrasyonlarını arttırmak oldukça etkilidir. Psikiyatrik bozuklukların tedavisinde daha çok bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır.

Bu yöntemin psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel değeri yoktur; bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

NLP

Nörolinguistik programlama, zihinle dil arasındaki sürekli iletişimin davranışlarımıza nasıl yansıdığına odaklanan bir yaklaşımdır. İnsanın duyu organlarıyla nasıl algıladığını, kendisi ve iç dünyasıyla nasıl iletişime girdiğini açıklar. Geçmişi ile ilgili izlerin bilinçaltında yatan meta programlarını fark ettirir. Kendinizi anlık olarak iyi hissedebilirsiniz. Kendinizi iyi hissetmeniz önemlidir, ancak iyileşmek için yeterli değildir.

Bu bağlamda NLP'nin psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur;  bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

Yoga

Yoga, bedeni, zihni ve ruhu tamamen eğiten, huzur veren ve kişinin kendini keşfetmesini sağlayan, dünyadaki en eski kişisel gelişim metodudur. Doğu ve Hint felsefesi kökenli yoganın birçok türü vardır. Bunların hepsi de beden ve zihin eğitimi içerir. Kendine ait sistemleri ve yaşama biçimleri vardır. Tekrarlanarak yapılan hareketler, soluk alıp vermeler, dikkati yoğunlaştırma kişide bir rahatlama ve gevşemeye sebep olur.

Psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur;  bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

Bioenerji

Şifacılık üzerine kurulmuş, üzerinde bilimsel çalışmaların yapılmasına ihtiyaç duyulan bir konudur. Bioenerji kelime olarak, “doğal olan enerji” anlamına gelir. Vücut içerisinde devamlı düşük voltajlı elektromanyetik akım vardır. Elektromanyetik akım, fiziksel bedenle sınırlanmamıştır; böylece, bir bedenden diğerine akış yapılabilir. Bioenerji akışı insanla sınırlı değildir, tüm maddeye akar. Vücudun herhangi bir yerinde problem varsa, o bölge negatif enerji üretmeye başlar. Sağlıklı bir vücutta negatif bir enerji bulunmaz. Vücudunuzda bulunan elektrik akımı beden etrafından bir alan oluşturur. Buna aura denir. Aura, artı ve eksi elektriklerden oluşur. Bu iki akımın dengede olması, vücut sağlığı için şarttır. Denge bozulduğunda ise sağlık sorunları ortaya çıkar. Vücutta şakra adı verilen yedi tane alan olduğuna inanılır. Bunlar enerji merkezleri olup şifacı bunlara dokunarak, kendi aurasıyla enerji transferleri yaparak uygular. Diğer bazı yöntemler gibi, geçici “plasebo” (yalancı) iyileşme görülebilir. Psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur;  bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

Reiki

Ruhsal, zihinsel ve fiziksel enerji aktardığına inanılan başka bir şifacılık yöntemidir. Tüm canlıların bir yaşam enerjisi vardır. Yaşam enerjisi düşük olanlar sürekli hastalanıp rahatsızlıklar yaşar. Yaşam enerjisinin yüksek olanlar ise daha dayanıklıdırlar. Reiki, yaşam enerjisini arttırıcı bir kanaldır. Reiki uygulamalarıyla yaşam enerjisi yükselir ve kişi sağlık bulduğuna inanır. Reiki tek başına bir organa veya hastalığa odaklanmaz, kişiyi bütün olarak iyileştirdiğine inanılır. Psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur;  bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.

EFT

Duygusal Özgürlük Tekniği görüşüne göre, bilinç ve bilinçaltını geçmişte yaşadığımız bir olayın bıraktığı duygusal izlerden “sadece parmaklarınızı kullanarak” birkaç dakikada arındırabilirsiniz. EFT, vücut vasıtasıyla zihni iyileştirdiği savı olan modern şifacılık tekniğidir. Çok eski iyileştirme yöntemleri olan akupunktur, akupresür, reiki, bioenerji ve yakın zamanda ortaya çıkmış bir teknik olan NLP’nin sentezidir. Duygusal arınma sağladığını varsayan EFT, doğu mistisizmi ile hipnotik telkinleri birleştiren yöntemler kullanır. EFT’nin uygulaması oldukça kolaydır. Arınmanın, diğer yöntemlere göre çok daha hızlı bir şekilde oluştuğuna inanılır. Biyoenerjide olduğu gibi, vücudumuzda bütün organlara ve dokulara ulaşan belli enerji merkezleri vardır. Bu merkezler sayesinde evrenden bedenimize enerji alıp verilir. Psikiyatrik sorunlara müdahalede bilimsel geçerliliği yoktur;  bilimsel veriler yararlılıklarını desteklemez.